عسل به عنوان یک مدر در درمان ناراحتی های کلیوی سودمند است زنبور عسل حشره ای است که حاصل آن ،محصولات با ارزشی از قبیل عسل ، ژله رویال ، موم و زهر است معروف ترین محصول زنبور عسل ، همان عسلی است که از محصولات دیگر بیشتر به مصرف می رسد.
عسل ،ماده غذایی بسیار غنی و انرژی بخشی است که حدود80 درصد از قندهای ساده یا مونوساکاریدها ساخته شده و هر10 گرم آن 320 کالری ایجاد می کند این مونو ساکاریدها بسرعت جذب می شوند و اثر انرژی بخشی خود را آشکار می کنند .
گفتنی است ، علاوه بر اثر کالری زایی ، عسل دارای ویتامین های متعددی از قبیل تیامین ، ریبوفلاوین ، اسیدنیکوتینک ، اسید اسکوربیک ، پیریدوکسین و ویتامین کا است.
خواص فیزیکی عسل ، اثر ضد باکتریایی دارد و از زمانهای قدیم انسانها از خاصیت ضد میکروبی عسل سود جسته و آن را در درمان ناراحتی های پوستی از قبیل زخمها و سوختگی ها به کار برده اند و یکی از بهترین پانسمانها محسوب میشود.
همچنین ، عسل را در درمان بیماری های دستگاه تنفسی و عفونت های ناحیه حلق به کار می برند و خاصیت ضدباکتریایی آن موجب اثربخشی عسل می شود و خاصیت ضد التهابی آن نیز مشاهده شده که به هیگروسکوپیک بودن آن نسبت داده شده است.
محصول دیگر زنبور عسل ، ژله رویال است که حاوی مواد مغذی در حالت تغلیظ یافته ای است که زنبور برای نوزادان خود می سازد، به این ماده اکسیر جوانی لقب داده اند وشکی نیست که با محتویات انرژی زا و پرپروتئین ، ماده بسیار مقوی است.
تحقیقات نشان داده است ، ژله رویال نیز دارای پروتئین ضد میکروبی است و نظر بیشتر محققان بر این است که این ماده ، سیستم ایمنی بدن را تحریک می کند
ژله رویال در درمان عفونتهای ویروسی و سرطان موثر است.شایان ذکر است ، موم زنبور عسل نیز در پزشکی و داروسازی مصرف زیادی دارد؛ در اکثر فرمولاسیون های کرمها، پمادها و لوسیون ، به عنوان جزء با ارزش از پایه استفاده می شود .
به دلیل بی اثر و غیر فعال بودن موم زنبور عسل ، براحتی با داروها مخلوط می شود، بدون این که هیچ واکنش ناخواسته ای بین مواد موثره و موم زنبور عسل رخ دهد.
مصارف دیگر موم : امروزه برای حفاظت داروهای حساس به هیدرولیز و اکسیداسیون ، آنهارا با لایه ای نازک از موم زنبور عسل می پوشانند، موم عسل به عنوان لایه هیدروفوب پوششی در اطراف دارو ایجاد می کند و سبب آهسته شدن انحلال و آزاد سازی دارو می شود.
گفتنی است ، عسل به عنوان دارو هیچ اثر سوء، عارضه یا بیماری را به دنبال ندارد ؛ مگر آن که فقط حساسیت های محدودی را به وجود بیاورد، بنا بر این در حالت آلرژی ، امراض عفونی ، سل ، امراض روانی ، بیماری های کبد و معده ، امراض غدد فوق کلیه ، نارسایی قلب و عروق ، ناراحتی های عصبی ، امراض خونی و ضعف شدید، باید از تجویز زهر زنبور عسل خودداری کرد.
براساس یافته‌های محققان، زهر زنبور عسل از فعال‌ترین مواد آنتی بیوتیک است مهندس زهره تابعی، کارشاس صنایع غذایی در گفت‌وگو با خبرگار علمی خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا) - منطقه خراسان، با بیان این مطلب افزود: تجزیه شیمیایی زهر زنبور عسل نشان می‌دهد که در آن اسید فرمیک، اسید کلریدریک، اسید ارتوفسفریک، هیستامین کولین تریپتوفن و گوگرد به وفور یافت میشود. این کارشناس صنایع غذایی در ادامه خاطر نشان کرد: خاکستر این ماده سرشار از مواد ازته، چربی‌های فرار، مس و کلسیم می‌باشد. وی در خصوص خواص درمانی زهر زنبور عسل گفت: زهر، مانع انعقاد خون میشود. همچنین باعث گشاد شدن رگها میشود که در نتیجه فشار خون پائین می‌اید. مهندس تابعی تصریح کرد: زهر زنبور عسل با مکانیسم‌های نامشخص سبب درمان برخی امراض نیز توصیه میشود. وی گفت: همچنین استفاده از این زهر، باعث درمان رماتیسم و التهاب مفاصل و پوست میشود و در درمان کامل سندرم رایتر و درمان پسوریازیمس و مالتیپل اسکلروزیس و استئو آرتریت موثر است. گفتنی است، زهر زنبور عسل آبگونه‌ای شفاف با بوی مشخص عسل مزه‌ای تلخ، گس و با چگالی ١٣١٣/١می‌باشد. از هر کلنی زنبور عسل یک گرم زهر خالص خشک شده به دست می‌آید و هر یک هزار زنبور قادر به تولید ٥٠ میلی‌گرم سم می‌باشند.
“جام جم آنلاین: دانشمندان دانشگاه لندن طی تحقیقاتی جدید توانسته اند پرده از توانایی دیگری از زنبورها بردارند که بر اساس آن این حشرات سودمند ، جهان را با سرعتی پنج برابر بیشتر از انسان مشاهده می کنند.
به گزارش زی نیوز ، این توانایی می تواند زنبورهای عسل را به جاندارانی تبدیل کند که قادرند سریعتر از همه جانداران، جهان را به شکل رنگی مشاهده کند. توانایی که با فراهم آوردن امکان ردیابی دشت ها و علفزارهایی که در تاریکی قرار گرفته اند شانس یافتن غذا را برای زنبورها افزایش خواهد داد.
قدرت مشاهده اطراف در سرعت بالا در حشره هایی که با سرعت پرواز می کنند امری رایج است زیرا به این شکل می توانند به راحتی از شکارچیان خود فرار کرده و حین پرواز با یکدیگر ارتباط برقرار کنند. با این حال تا به حال مشخص نبود آیا سرعت بالای پرواز زنبورها بر روی دید قدرتمند و تمام رنگی آنها تاثیر دارد یا خیر.
تحقیقات اخیر توانسته است اطلاعات جدیدی را در رابطه با این موضوع آشکار کند، دانشمندان بر اساس یافته های خود اعلام کردند سرعت دید این حشرات در کندترین حالت نیز دو برابر دید انسان است. شاهد این فرایند نیز در زندگی روزانه انسانها بارها تجربه شده است. انسانها قادر نیستند به راحتی مسیر پرواز یک حشره که با سرعت در حال پرواز است را دنبال کنند اما حشرات خود می توانند مسیر حرکت یکدیگر را به خوبی دنبال کنند.
به گفته دانشمندان سرعت دید در جانداران به سرعت عملکرد سلول های ردیاب نور در چشمهای جاندار بستگی دارد. به بیانی دیگر هر چه این سلول ها با سرعت بالاتری تصویر بخشی از جهان را به ثبت رسانده و آن را به مغز انتقال دهند ، سرعت دید جاندار نیز افزایش پیدا خواهد کرد.
زنبورهای عسل از قدرت بینایی رنگی خود به شیوه های مختلفی استفاده می کنند. این حشرات اولین جاندارانی هستند که رنگی بودن قدرت دید آنها به اثبات رسیده و از آن زمان تا به حال زنبورها نشان داده اند از این توانایی خود به خوبی استفاده می کنند. ردیابی نورهای ضعیف و منطقه های تاریک ، شناسایی اشکالی مانند ورودی کندو و مهمتر از همه توانایی شناسایی رنگ گلهایی که شهد دارند از قابلیت هایی است که دید رنگی زنبورها به آنها بخشیده است.
دوشنبه 20 خرداد‌ماه سال 1387 ساعت 12:58 ق.ظ
تعداد زنبورهایی که در یک کلونی زنبور عسل برای تولید بره موم فعالیت می کنند بسیار محدود بوده و جمع آوری بره موم معمولاً در ساعات اولیه روز توسط زنبوران عسل مسن تر که بیش از 3 هفته سن دارند انجام می شود.
زنبوران عسل ابتدا تکه های صمغ تراوش شده از گیاهان را شکسته و سپس آنها را بوسیله بزاق دهان نمناک کرده و به شکل حبه درمی آورند سپس با کمک آرواره ها و پاها حبه ها را در سبد گرده در پاهای عقبی قرار داده و به کندو حمل می نمایند.
زنبوران آورنده بره موم (صمغ) معمولاً در محلی در روی کف کندو قرار گرفته و برای جدا کردن بره موم (صمغ) از روی پاهای خود مدتها وقت صرف می کند، ممکن است زنبورهای دیگر در این کار به آن کمک کنند. به نظر می رسد پس از جمع آوری صمغ یا رزین گیاهان توسط زنبوران عسل مسن و انتقال آن به داخل کندو به و به کمک زنبوران جوان تولید کننده موم، بره موم ساخته می شود. با توجه به اینکه محل خاصی برای جمه آوری و تولید بره موم در داخل کندو وجود ندارد، صمغ جمع اوری شده توسط زنبورعسل به عنوان ماده اولیه یا مصالح ساختمانی همانند چسب یا سیمان در نزدیکترین مکانی که بره موم مورد نیاز باشد تخلیه می شود.
بنابراین منظور از جمع آوری بره موم در حقیقت جمع آوری صمغ می باشد زیرا تولید بره موم پس از تخلیه صمغ در داخل کندو، با همکاری زنبوران جوان موم ساز انجام می پذیرد.
تجمع زنبوران عسل بر روی درختان در زمان نیاز کلونی به بره موم عموماً به هنگام صبح انجام می شود، فعالیت زنبوران برای جمع آوری صمغ از روی درخت کاج در محلی که برگهای سوزنی آن در یک کلاف متمرکز شده اند غالباٌ در اوایل پاییز و در هنگام صبح بیشتر از سایر زمانها مشاهده می گردد.
گرچه جمع آوری صمغ در بعدازظهرها پس از خنک شدن هوا نیز انجام می شود، ولی عموماً در فصول سرد سال اولین اقدام زنبور عسل پس از تحمل شبی سرد بستن درزها و شیارهای کندو با استفاده از بره موم می باشد.
رنگ و عطر بره موم در مناطق مختلف متفاوت بوده و ویژگیهای آن وابستگی کامل به نوع گیاهان موجود در هر منطقه دارد. بره موم در هوای سرد سفت و شکننده و در هوای گرم نرم و چسبناک می گردد. بره موم در درجه حرارت 83 درجه سانتیگراد ذوب می شود در حالیکه درجه حرارت ذوب موم 63 درجه سانتیگراد می باشد، بنابراین به کمک حرارت می توان آنها را از یکدیگر تقکیک کرد.
بره موم در حلالهای آلی مانند الکل اتیلیک، استون، بنزن و غیره به مقادیر متفاوت حل می شود و ترکیب شیمیایی آن بطور متوسط از 55-50 درصد صمغ و رزین 30-2۵ درصد موم 10 درصد روغنهای ضروری یا فرار، 5 درصد گرده و 5 درصد ترکیبات عالی و مواد معدنی تشکیل شده است.
نسبت و ترکیبات این ماده متغییر بوده و به مکان، زمان جمع آوری و روش تولید بره موم بستگی دارد. تغییرات و تنوع بره موم از 3 منبع ناشی می شود:
1. نوع گیاهانی که تراوشات آنها بوسیله زنبورها جمع آوری می شود.
2. ترشحات مربوط به مواد ناشناخته از زنبور متابولیسمک
3. موادی که ماهرانه در زمان ساختن بره موم توسط زنبور به آن اضافه می شود.
روش معمول استخراج بره موم بوسیله الکل می باشد، الکل می تواند قسمت قابل حل بره موم را از قسمت غیرقابل حل آن جدا کند. به منظور تجزیه و تعیین هویت بره موم روشهای بسیاری وجود دارد که در موسسات از آنها استفاده می شود، گرچه استخراج با اتانول بیشترین عمومیت را دارد ولی استخراج با سایر محلولها نیز انجام می شود. ترکیبات شناخته شده رزین یا صمغ بره موم در جدول شماره 1 فهزست شده است. طبق بررسی های به عمل آمده توسط دیبویسر و همکاران (1983) علاوه بر آنها ویتامینهای B1، B2، B6، C، E و عناصر معدنی مانند نقره، سزیم، جیوه، یانتانیوم(Ianthanum)، آنتی مانی(Anti mony)، مس، منگنز، آهن، کلسیم، وادادیم و سیلیکون در نمونه های بره موم تولید شده از تراوشات تنه و شاخه درختان بسیار شبیه به تراوشات غنچه گیاهان می باشد و کیفیت متفاوت موجود در ترکیبات بره موم مانند فلانوئیدها گلیکونها بدلیل این است که بره موم از گیاهان متفاوتی مانند تبریزی، بید، کاج، شاه بلوط، نارون و ... جمع اوری می شوند.